-
1 silva
silva (weniger gut sylva), ae, f., die Holzung, das Holz, die Waldung, der Wald, Forst, I) eig. u. meton.: 1) eig.: a) übh.: s. densa, Cic.: s. caedua, Scrippt. r. r. u.a., Ggstz. incidua, Ov.: laurea, Lorbeerwald, Varro LL.: pinea, Verg. u. Sil.: tonsilis, Sen.: turis et balsami silvae, Flor.: nemora silvaeque, Cic.: silvae et saltus (Ggstz. campi), Tac.: silvae publicae, Staatsforsten, Liv.: silvarum dea, Diana, Ov.: silvarum numina, Faune u. Satyrn, Ov.: montes vestiti frequentibus silvis sunt, Liv.: silvam caedere, Caes.: silvas decīdere Plin. – b) der angelegte Wald, der Park, signa in silva disposita, Cic. II. Verr. 1, 51: domus amoenitas non aedificio sed silvā constabat, Nep. Att. 13, 2: murus circumdatus silvae, Sen. ep. 86, 3. – 2) meton., alles das, woraus der Wald besteht: a) v. einer Menge Sträucher od. Pflanzen, Buschwerk, Gestrüpp, Verg. u. Colum. – b) bei Dichtern oft = Waldbäume u. übh. Baum od. Bäume, Verg. u. Ov. – II) übtr.: 1) wie Wald = eine dichtgedrängte Menge, -Fülle, a) (mehr poet.) übh.: immanem aerato circum fert tegmine silvam, einen gewaltigen Wald von ragenden Speeren, Verg.: densam ferens in pectore silvam, einen Wald von Geschossen, Lucan.: horrida siccae silva comae, Iuven. – b) ein reiches, noch unbenutztes Material, ein reicher, noch unbenutzter Stoff od. Vorrat, dolorum (Listen), Plaut.: virtutum et vitiorum, Cic. – bes. v. Redestoff (s. Piderit Cic. or. 12), silva rerum, Cic.: omnis ubertas et quasi silva dicendi, und gleichsam Baumaterial, Cic.: quaedam silva atque materia universa omnium argumentationum, Cic.: dah. als Titel von Schriften (wegen der Mannigfaltigkeit des Stoffes), Gell. praef. § 5 u. 6. Suet. gr. 24 extr. Suet. vit. Lucan. extr. p. 78 Reiff. – aber auch = noch ungeordnete Masse, Quint. 10, 3, 17. – 2) die Wildnis = das weltliche Leben, Commodian. apol. 600; instr. 1, 25, 3. – / siluae dreisilbig, st. silvae, Hor. carm. 1, 23, 4; epod. 13, 2; vgl. Prisc 1, 21. – arch. Genet. silvai, Plaut. mil. 1154.
-
2 silva
silva (weniger gut sylva), ae, f., die Holzung, das Holz, die Waldung, der Wald, Forst, I) eig. u. meton.: 1) eig.: a) übh.: s. densa, Cic.: s. caedua, Scrippt. r. r. u.a., Ggstz. incidua, Ov.: laurea, Lorbeerwald, Varro LL.: pinea, Verg. u. Sil.: tonsilis, Sen.: turis et balsami silvae, Flor.: nemora silvaeque, Cic.: silvae et saltus (Ggstz. campi), Tac.: silvae publicae, Staatsforsten, Liv.: silvarum dea, Diana, Ov.: silvarum numina, Faune u. Satyrn, Ov.: montes vestiti frequentibus silvis sunt, Liv.: silvam caedere, Caes.: silvas decīdere Plin. – b) der angelegte Wald, der Park, signa in silva disposita, Cic. II. Verr. 1, 51: domus amoenitas non aedificio sed silvā constabat, Nep. Att. 13, 2: murus circumdatus silvae, Sen. ep. 86, 3. – 2) meton., alles das, woraus der Wald besteht: a) v. einer Menge Sträucher od. Pflanzen, Buschwerk, Gestrüpp, Verg. u. Colum. – b) bei Dichtern oft = Waldbäume u. übh. Baum od. Bäume, Verg. u. Ov. – II) übtr.: 1) wie Wald = eine dichtgedrängte Menge, -Fülle, a) (mehr poet.) übh.: immanem aerato circum fert tegmine silvam, einen gewaltigen Wald von ragenden Speeren, Verg.: densam ferens in pectore silvam, einen Wald von Geschossen, Lucan.: horrida siccae silva comae, Iuven. – b) ein reiches, noch unbenutztes Material, ein reicher, noch unbenutzter Stoff od. Vorrat, dolo-————rum (Listen), Plaut.: virtutum et vitiorum, Cic. – bes. v. Redestoff (s. Piderit Cic. or. 12), silva rerum, Cic.: omnis ubertas et quasi silva dicendi, und gleichsam Baumaterial, Cic.: quaedam silva atque materia universa omnium argumentationum, Cic.: dah. als Titel von Schriften (wegen der Mannigfaltigkeit des Stoffes), Gell. praef. § 5 u. 6. Suet. gr. 24 extr. Suet. vit. Lucan. extr. p. 78 Reiff. – aber auch = noch ungeordnete Masse, Quint. 10, 3, 17. – 2) die Wildnis = das weltliche Leben, Commodian. apol. 600; instr. 1, 25, 3. – ⇒ siluae dreisilbig, st. silvae, Hor. carm. 1, 23, 4; epod. 13, 2; vgl. Prisc 1, 21. – arch. Genet. silvai, Plaut. mil. 1154. -
3 silva
silva (not sylva; poet. silua, trisyl., H.), ae, f [2 SER-], a wood, forest, woodland: silvae publicae: genus hominum in silvis dissipatum: ex silvā in nostros impetum facere, Cs.: silvarum potens Diana, H.: dea silvarum, O.: nemorosis abdita silvis, O.: salubres, H.: in silvis natus, L.— A plantation of trees, orchard, grove, crop, bush, foliage: signa in silvā disposita: domūs amoenitas silvā constabat, N.: inter silvas Academi quaerere verum, H.: sonans, V.: (aras) silvā incinxit agresti, foliage, O.: Congeries silvae, of wood, O.— Trees (poet.): Silvarum aliae pressos propaginis arcūs Exspectant, V.: nudata cacumina silvae Ostendunt, i. e. above the water, O.—Fig., a crowd, mass, abundance, quantity, supply, material: ubertas et quasi silva dicendi: rerum ac sententiarum. —Poet.: Immanis, a vast forest (of darts), V.: horrida siccae comae, a bristling forest, Iu.* * *wood, forest (sylvan) -
4 silva
silva (less correctly sylva), ae (old gen. silvaï;I.silua as trisyl.,
Hor. C. 1, 23, 4; id. Epod. 13, 2; cf. Prisc. p. 546 P.), f. [cf. Gr. hulê],, a wood, forest, woodland (syn.: saltus, nemus, lucus).Lit.: (lupus) Conicit in silvam sese, Enn. ap. Non. 378, 19 (Ann. v. 75 Vahl.): omne sonabat Arbustum fremitu silvaï frondosaï, id. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 197 ib.):B.(ignes) Conficerent silvas,
Lucr. 1, 906:per silvas profundas,
id. 5, 41; so id. 5, 992:densa et aspera,
Cic. Att. 12, 15; id. Div. 1, 50, 114:(Ancus Marcius) silvas maritimas omnes publicavit,
id. Rep. 2, 18, 33:rursus ex silvā in nostros impetum facerent,
Caes. B. G. 2, 19:Caesar silvas caedere instituit,
id. ib. 3, 29:juga coepta movere Silvarum,
Verg. A. 6, 257:dea silvarum,
i. e. Diana, Ov. M. 3, 163; cf.:silvarum numina, Fauni Et Satyri fratres,
id. ib. 6, 392:nemorosis abdita silvis,
id. ib. 10, 687:stabula silvis obscura vetustis,
id. ib. 6, 521:gloria silvarum pinus,
Stat. S. 5, 1, 151:formidolosae,
Hor. Epod. 5, 55:salubres,
id. Ep. 1, 4, 4:virentes,
Cat. 34, 10:Silvius, casu quodam in silvis natus,
Liv. 1, 3, 6.—Transf.1.A plantation of trees, an orchard, a grove; a growth or crop of other plants, bush, foliage, etc. (mostly poet. and in post-Aug. prose):2.signa in silvā disposita,
Cic. Verr. 2, 1, 19, § 51:domūs amoenitas silvā constabat,
Nep. Att. 13, 2; Sen. Ep. 86, 3; cf.:inter silvas Academi quaerere verum,
Hor. Ep. 2, 2, 45:tristis lupini Sustuleris fragiles calamos silvamque sonantem,
Verg. G. 1, 76; 1, 152; 2, 310; 4, 273; Ov. M. 1, 346; 3, 80; 12, 352; Grat. Cyneg. 47; Col. 7, 9, 7 al.:i. q. frondes,
foliage, Ov. M. 7, 242:congeries silvae,
of wood, id. ib. 9, 235.—In plur., trees ( poet.):II.nemus omne intendat vertice silvas,
Prop. 1, 14, 5:silvarum aliae pressos propaginis arcus Exspectant,
Verg. G. 2, 26:fractis obtendunt limina silvis,
Stat. Th. 2, 248; cf. Luc. 2, 409; 4, 525:bracchia silvarum,
Stat. Th. 1, 362; id. S. 4, 3, 79; 3, 3, 98; Sen. Oedip. 542.—Trop., a crowded mass, abundance or quantity (class.;in Cic. sometimes with quasi): omnis ubertas et quasi silva dicendi ducta ab illis (Academicis) est,
Cic. Or. 3, 12; cf. id. ib. 41, 139:silvae satis ad rem,
Plaut. Mil. 4, 4, 18:silva rerum, sententiarumque,
Cic. de Or. 3, 26, 103:silva virtutum et vitiorum,
id. ib. 3, 30, 118:silva observationum sermonis antiqui,
Suet. Gram. 24 fin. — Poet.: immanis, an immense forest (of darts), Verg. A. 10, 887; cf.: densam ferens in pectore silvam, a forest (of darts), Luc. 6, 205 Cort.:horrida siccae Silva comae,
a bristling forest, Juv. 9, 13: Silva, as the title of a book; cf. Gell. Noct. Att. praef. § 6; Quint. 10, 3, 17.—So the Silvae of Statius. -
5 circumicio
circumicio, iēcī, iectum, ere (circum u. iacio), I) herumstellen, herumwerfen,vallum, ringsum aufwerfen, Liv.: fossam verticibus, Liv. – Dah. circumiectus, a, um, umliegend, ringsum befindlich (v. Örtlichkeiten, Städten, Staaten usw.), absol., lucus, Liv.: campi, Curt.: silvae, Suet.: oppida, nationes, Tac.: m. Dat., aedificia c. muris, Liv.: silvae c. itineri, Liv.: moenia c. regiae, Tac.: m. Acc., quod domi anguis vectem circumiectus fuisset, weil zu Hause eine um den Türriegel geschlungene Schlange gewesen wäre, Cic. de div. 2, 62. – subst., circumiecta, ōrum, n., die Umgegend, Tac. ann. 1, 21. – übtr., v. der Rede, dabeistehend, circumiectae orationis copia, Quint. 4, 2, 117. – II) alqd alqā re, mit etw. umschließen, umgeben, sic animus extremitatem caeli rotundo ambitu circumiecit, Cic. Tim. 26: planities saltibus (mit W.) circumiecta, Tac. ann. 2, 11.
-
6 latitudo [1]
1. lātitūdo, inis, f. (latus), I) Breite, a) übh.: lat. fossae, Caes.: fluminis, silvae, Caes.: in latitudinem patēre, Caes.: Plur., vires umerorum et latitudines, Cic.: longitudines et latitudines planae, Gell.: haec immensitas latitudinum, longitudinum, altitudinum, Cic. – b) mit Inbegriff der Länge, Ausdehnung, Umfang, Größe, possessionum, Cic. de lege agr. 2, 68: regionum, Caes. b. G. 3, 20, 1: Hercyniae silvae, Caes. b. G. 6, 25: ad latitudinem nimiam extendi, Amm. 23, 6, 28: meton., omnes latitudines Thraciae, ausgedehnte, weite Flächen, Amm. 31, 8, 6. – II) übtr.: 1) breite Aussprache, verborum, Cic de or. 2, 91. – 2) Reichtum-, Fülle des Ausdrucks, Platonica, für das griech. πλατύτης της ερμηνείας, Plin. ep. 1, 10, 5 (von Cic. or. 5 amplitudo Platonis gen.).
-
7 sono
sono, sonuī, sonitum, āre (sonus), I) intr.: 1) tönen (ertönen), schallen (erschallen), klingen, rauschen, brausen (erbrausen), krachen, dröhnen, schwirren, klirren, knistern, zischen, a) übh.: quoia vox sonat procul? Plaut.: vox, quae aere icto sonat, Chalcid. Tim.: sonuerunt tympana, Caes.: classica sonant, Verg.: ubique lyraeque tibiaeque et cantus sonant, Ov.: quā numerosa fides quāque aera rotunda Cybebes mitratisque sonant Lydia plectra choris, Prop.: longe sonans Aufidus, Hor.: sonant (es toben) clamore viri, stridoro rudentes, ventorum incursu gravis unda, tonitribus aether, Ov.: sonuit contento nervus ab arcu, Ov.: fraxinus (Lanze) in umero sonuit, Ov.: tela (Pfeile im Köcher) sonant umeris, Ov.: fons sonat a dextra, Ov.: et solido graviter sonat ungula cornu, Verg.: cum subito rauci sonuerunt cardine postes, Prop.: saepe a latere ruentis aedificii fragor sonuit, Sen.: nunc mare nunc silvae Thrëicio aquilone sonant, Hor.: sonabant incendio silvae, krachten, Curt.: hirundo umida circum stagna sonat, schwirrt um usw., Verg.: pennae sonuere per auras, Ov.: in omne latus diffusa sonabat flamma, Ov.: ambusti sonant nervi, Ov.: motae sonuere colubrae, Ov.: spumae sonantes, Ov.: leve nescio quid femineumque sonet, sanft nur, ich weiß nicht wie, und weiblich klinge der Ton, Ov.: sonare inani voce, leere Worte sagen, ein leeres Wortgeklingel machen, Cic.: sonare citharā, Phaedr.: nunc magno ore sonandum (est), jetzt ertöne das schallende Lied (Loblied), Verg. – m. adv. Acc. neutr., cum corrigia disrupta sonat aridum, knackt, Varro fr.: tale sonat populus, so erbraust das V., Ov.: amnis rauca sonans, dumpf brausend, Verg.: rauca saxa sonabant, gaben einen dumpfen Ton von sich, Verg.: magna sonare, Hor.: quamvis chordae diversa sonabant, verschieden klangen, Ov. – m. Adi. beim Partiz., saxosus sonans Hypanis, s. Ladewig Verg. georg. 4, 369. – b) insbes.: α) v. einzelnen Buchstaben od. Wörtern, klingen, litterae sonantes, Vokale (Ggstz. insonantes et semisonantes, stumme Buchstaben u. Halbvokale), Apul. de mund. 20: aurifex melius per i sonat quam per u, Vel. Long. 75, 12 K.: nam et ipsum ›cui‹ per ›quoi‹, quo pinguius sonaret, scribebant, Vel. Long. 77, 11 K. – β) v. zusammenhängenden Worten, v. der Rede, klingen, bene, melius, optime sonare, Cic.: ut extrema ex altera parte graviter, ex altera autem acute sonent, Cic. – prägn., sonantia verba, in die Ohren fallend, voll Wohlklang, Plin. ep. 1, 16, 2, – 2) widerhallen, einen Widerhall geben, ripae sonant, Verg. georg. 3, 555: m. adv. Acc. neutr., ter valles cavae sonuere maestum, Sen. Oedip. 583. – II) tr. tönen, a) dem Klange nach, α) den u. den Ton hören lassen, v. Pers.: itinerarium, zum Abmarsch blasen, Amm.: inconditis vocibus inchoatum quiddam et confusum, unvollständige u. verwirrte Töne hören lassen, Cic.: raucum. quiddam, kreischen, Ov.: poëtae pingue quiddam atque peregrinum sonantes (deren Sprache einen schwülstigen u. ausländischen Klang hat), Cic.: vox (Aussprache), in quā nihil sonare aut olere peregrinum, einen fremdartigen Klang oder Anstrich habe, Cic.: sonabit cornua quod vincatque tubas (wird mit seiner Stimme H.u.T. übertönen), Hor.: nec vox hominem sonat, die St. klingt nicht menschlich, Verg. – β) durch die Stimme od. den Ton verraten, anzeigen, furem sonuere iuvenci, Prop. 4, 9, 13: quem morem vocamen sonat, Solin. 30, 7. – b) der Bedeutung nach, bedeuten, re unum, einerlei Bedeutung haben (Ggstz. verbo discrepare), Cic.: quid sonet haec vox, Cic.: quomodo condocentes nihil aliud sonat quam simul docentes, Augustin. – c) dem Inhalte nach: α) übh. erschallen-, ertönen-, hören lassen, euhoë Bacche! Ov.: ut ego semper in ore meo nomen tuum sonem, Hieron.: nec mortale (sterbliche, menschliche Worte) sonans, Verg.; sonant te voce minores, lallen deinen Namen, Sil.: licet alcyones Ceyca suum fluctu leviter plangente sonent, beklagen, Sen poët.: m. folg. dir. Ausruf, ipsa sonant arbusta ›deus ille Menalca‹, Verg.: sive mendaci lyrā voles sonari ›tu pudica etc.‹, Hor.: m. indir. Rede im Akk. u. Infin., Sil. 4, 61. – β) besingen, im Liede preisen, bella, Ov.: aureo plectro mala dura belli, Hor.: te carmina nostra sonabunt, Ov.: lyra te sonabit, Ov.: magno nobis ore sonandus eris, Ov. – γ) ruhmredig erwähnen, rühmen, atavos et atavorum antiqua nomina, Verg. Aen. 12, 529. – / a) Regelm. Formen: sonaverunt, Itala psalm. 45, 4: sonarit, Iuvenc. 4, 570: sonaverint, Tert. ad Scap. 3: sonaturum, Hor. sat. 1, 4, 44. – b) Formen nach der dritten Konjug.: sonere, Acc. tr. 225 u. 470. Lucr. 3, 156 u. 871: sonit, Enn. fr. scen. 181. Acc. tr. 570: sonunt, Enn. ann. 389; fr. scen. 106. Pacuv. tr. 214.
-
8 suggero
suggero, gessī, gestum, ere (sub u. gero), unterhinbringen, I) im engeren Sinne, von unten hinanbringen, A) = unterlegen, unten an etwas bringen, -fügen, 1) eig.: flammam virgeam costis undantis aëni, Verg. Aen. 7, 463: ignem fornace succensā, Pallad. 1, 20, 2. – 2) bildl.: a) hinzufügen, anfügen, beifügen, α) übh.: huic incredibili sententiae ratiunculas, Cic.: verba, quae desunt, Cic.: suggerebantur etiam saepe damna aleatoria, es kamen auch noch oft Spielverluste dazu, Cic. – β) in der Reihenfolge der Aufzählung anfügen, folgen lassen, Bruto statim Horatium, Liv.: hos consules Q. Fabio et P. Decio biennio exempto, Liv. – b) unter der Hand beibringen, Druso ludus est suggerendus, wir müssen dem Drusus unter der Hand einen neckischen Streich spielen, eine Nase drehen, Cic. ad Att. 12, 44, 2. – B) von unten nach oben bringen, a) übh., auftragen, auffahren, humus suggesta, Erderhöhung (Erdwall), Prop. 4, 4, 8. – b) prägn., hoch aufführen, celsis suggesta theatra columnis, Sil. 14, 644. – II) im weiteren Sinne, unterbringen = zuführen, zutragen, darreichen, herbeischaffen, liefern, an die Hand geben, 1) eig.: alci tela, Verg.: alci cibum, Tac. u. Stat.: his rebus sumptum, Ter.: omnium rerum apparatus, Auct. b. Alex.: u. im Bilde, invidiae (Volkshaß) flammam ac materiam criminibus suis, Liv.: ea res suggeret materiam interrogationi et veluti tela ad manum sumministrabit, Quint. – mit folg. indir. Fragesatz, ego subinde suggeram quae vendatis, Liv. 10, 17, 6. – absol., aliae (apes) struunt, aliae poliunt, aliae suggerunt, Plin. 11, 22. – 2) übtr.: a) liefern = gewähren, Gelegenheit geben zu usw., suggerunt affatim ligna proximae silvae, Plin. ep.: prodiga divitias alimentaque mitia tellus suggerit, Ov.: lacus piscem, feras silvae, quibus lacus cingitur, studia altissimus iste secessus affatim suggerunt, der See liefert den Fisch = Gelegenheit zum Fischen gibt der See usw., Plin. ep. – quae mi adposita inmensam miluinam suggerant (beibringe), Plaut. Men. 212. – b) an die Hand geben, eingeben, zur Sprache bringen, anraten, quaedam de re publica, Aur. Vict. de vir. ill. 66, 2: restitutionem, Ulp. dig. 4, 6, 26. § 9: nullis questibus omissis, quos in tali casu dolor suggerit, Curt. 10, 5 (15), 8: m. folg. ut u. Konj., Ulp. dig. 28, 5, 35. § 3. – absol., suggerente coniuge, auf die Einflüsterungen seiner Gattin hin, Aur. Vict. epit. 41, 11: suggerente irā, auf Eingebung seines Unwillens, im Unwillen, ibid. 12, 10. – Partiz. subst., suggerentes, die Einflüsterer, pro invidia suggerentum (= suggerentium), Veget. mil. 3, 4. p. 72, 10 L 2.
-
9 anpflanzen
anpflanzen, serere (pflanzen). – conserere (bepflanzen). – etw. a. lassen, alqd serendi curam habere. – Anpflanzer, sator (Pflanzer, z. B. silvae). – cultor (Anbauer, z. B. huius regionis). – Anpflanzung, die, I) das Anpflanzen: satio (z. B. silvae). – satus (als Zustand, da etw. angepflanzt wird od. ist, z. B. vitium). – consitio (Bepflanzung). – II) das Angepflanzte: sata, ōrum,n. – locus od. ager consitus od. arbustis consitus (mit Bäumen bepflanzter Ort oder Acker). – seminarium (Pflanzschule). – Plur. auch cultus (Anbaue).
-
10 clamo
clāmo, āre, āvi, ātum - intr. et tr. - [st1]1 [-] crier, pousser des cris. - absol. tumultuantur, clamant, Ter. Hec. 41: on se bouscule, on crie. - in clamando video eum esse exercitum, Cic. Caecil. 48: pour crier je vois qu'il a de l'entraînement. - anseres clamant, Cic. Amer. 57: les oies crient. - clamabit " bene... ! " Hor. P. 428: il criera "bien...!" - ad me omnes clamant: Janua, culpa tua est", Catul. 67: tous me crient: "Porte, c'est ta faute!" - avec acc. exclam. clamare triumphum, Ov. Am. 1, 2, 25: crier "triomphe"! --- cf. Liv. 21, 62, 2. [st1]2 [-] appeler à grands cris, dire à grands cris, déclarer, proclamer, dire hautement. - avec prop. inf. tum ipsum clamat virtus (eum) beatiorem fuisse, Cic. Fin. 2, 65: la vertu crie que même alors il était plus heureux. - tabulae praedam illam istius fuisse clamant, Cic. Verr. 1, 150: les registres crient que c'était là le butin de Verrès. - tabulae sunt in medio, quae se corruptas esse clamant, Cic. Verr. 2, 2: ces registres, placés sous vos yeux, crient qu'ils ont été falsifiés. - janitorem clamare, Plaut. As. 391: appeler à grands cris le portier. - clamare morientem nomine, Virg. En. 4, 674: appeler à grands cris la mourante par son nom. - avec deux acc. aliquem insanum clamare, Hor. S. 2, 3, 130: crier que qqn est un fou. - me deum clamarent, Prop.: qu'ils me proclament dieu. - au passif insanus clamabitur, Cic. frg. Ac. 20: on le proclamera fou. [st1]3 [-] demander à grands cris. - clamare ut: demander à grands cris de. - clamare coeperunt, sibi ut haberet hereditatem, Cic. Verr. 2, 47: ils se mirent à crier qu'il gardât l'héritage. - clamans in hostem, ne rex Croesus occideretur", Gell. 5, 9, 2: criant à l'ennemi de ne pas tuer le roi Crésus. [st1]4 [-] mugir, retentir. - clamant amnes, freta, nubila, silvae, Stat. Th. 11, 116: les fleuves, les mers, les nuées, les forêts mugissent. - unda clamat, Sil. 4, 525: l'onde mugit.* * *clāmo, āre, āvi, ātum - intr. et tr. - [st1]1 [-] crier, pousser des cris. - absol. tumultuantur, clamant, Ter. Hec. 41: on se bouscule, on crie. - in clamando video eum esse exercitum, Cic. Caecil. 48: pour crier je vois qu'il a de l'entraînement. - anseres clamant, Cic. Amer. 57: les oies crient. - clamabit " bene... ! " Hor. P. 428: il criera "bien...!" - ad me omnes clamant: Janua, culpa tua est", Catul. 67: tous me crient: "Porte, c'est ta faute!" - avec acc. exclam. clamare triumphum, Ov. Am. 1, 2, 25: crier "triomphe"! --- cf. Liv. 21, 62, 2. [st1]2 [-] appeler à grands cris, dire à grands cris, déclarer, proclamer, dire hautement. - avec prop. inf. tum ipsum clamat virtus (eum) beatiorem fuisse, Cic. Fin. 2, 65: la vertu crie que même alors il était plus heureux. - tabulae praedam illam istius fuisse clamant, Cic. Verr. 1, 150: les registres crient que c'était là le butin de Verrès. - tabulae sunt in medio, quae se corruptas esse clamant, Cic. Verr. 2, 2: ces registres, placés sous vos yeux, crient qu'ils ont été falsifiés. - janitorem clamare, Plaut. As. 391: appeler à grands cris le portier. - clamare morientem nomine, Virg. En. 4, 674: appeler à grands cris la mourante par son nom. - avec deux acc. aliquem insanum clamare, Hor. S. 2, 3, 130: crier que qqn est un fou. - me deum clamarent, Prop.: qu'ils me proclament dieu. - au passif insanus clamabitur, Cic. frg. Ac. 20: on le proclamera fou. [st1]3 [-] demander à grands cris. - clamare ut: demander à grands cris de. - clamare coeperunt, sibi ut haberet hereditatem, Cic. Verr. 2, 47: ils se mirent à crier qu'il gardât l'héritage. - clamans in hostem, ne rex Croesus occideretur", Gell. 5, 9, 2: criant à l'ennemi de ne pas tuer le roi Crésus. [st1]4 [-] mugir, retentir. - clamant amnes, freta, nubila, silvae, Stat. Th. 11, 116: les fleuves, les mers, les nuées, les forêts mugissent. - unda clamat, Sil. 4, 525: l'onde mugit.* * *Clamo, clamas, clamare. Cic. Crier, Huyer, ou Huer, Braire.\Clamare, fere pro Dicere. Cic. Dire à haulte voix que chascun l'entende.\Aliquid clamare. Sil. Dire quelque chose à haulte voix.\Clamare aquas. Propert. Demander de l'eaue à haulte voix.\Clamare. Terent. Se complaindre de quelque chose.\Contestans deos hominesque, clamare coepit. Cic. S'escrier.\Ciuem se clamare Romanum. Cic. Se reclamer citoyen de Rome, Crier à haulte voix, Je suis bourgeois de Rome.\Ad me omnes clamant. Catul. Tout le monde crie apres moy.\Clamare aliquem. Martial. Appeler, Hucher.\Clamare nomine. Virg. Hucher par son nom. -
11 clamor
clāmŏr, ōris, m. [clamo] - arch. clāmōs; cf. arbos, labos, etc., Quint. 1, 4, 13. [st1]1 [-] cri (de l'homme et de l'animal), clameur. - clamorem facere, Plaut. Bac. 874: jeter des cris, faire du bruit. - clamorem profundere, Cic. Flac. 15: pousser un cri. - mergi clamorem ferunt, Virg. BG. 1, 362: les plongeons poussent des cris. [st1]2 [-] cri favorable, cri de joie, acclamation. - Hortensius clamores efficiebat adulescens, Cic. Br. 327: Hortensius dans sa jeunesse soulevait les acclamations. - populus hos, rursus illos clamore et plausu fovebat, Tac. H. 3: le peuple encourageait tantôt ceux-ci, tantôt ceux-là, par des acclamations et des applaudissements. - clamore secundo, Virg. En. 5, 491: sous les acclamations. - clamorem mereri, Quint.: mériter les acclamations. - clamores captare, Sen.: rechercher les acclamations. [st1]3 [-] cri de guerre. - Liv. 4, 37, 9 [st1]4 [-] cri hostile, huée, vocifération. - aliquem clamoribus et conviciis et sibilis consectari, Cic.: poursuivre qqn de huées, d'insultes et de sifflets. [st1]5 [-] bruit, mugissement (des êtres inanimés). - ter scopuli clamorem dedere, Virg. En. 3, 566: trois fois les rochers retentirent. - clamor montium vicinaeque silvae, Hor. O. 3, 29, 39: le murmure des monts et des bois voisins.* * *clāmŏr, ōris, m. [clamo] - arch. clāmōs; cf. arbos, labos, etc., Quint. 1, 4, 13. [st1]1 [-] cri (de l'homme et de l'animal), clameur. - clamorem facere, Plaut. Bac. 874: jeter des cris, faire du bruit. - clamorem profundere, Cic. Flac. 15: pousser un cri. - mergi clamorem ferunt, Virg. BG. 1, 362: les plongeons poussent des cris. [st1]2 [-] cri favorable, cri de joie, acclamation. - Hortensius clamores efficiebat adulescens, Cic. Br. 327: Hortensius dans sa jeunesse soulevait les acclamations. - populus hos, rursus illos clamore et plausu fovebat, Tac. H. 3: le peuple encourageait tantôt ceux-ci, tantôt ceux-là, par des acclamations et des applaudissements. - clamore secundo, Virg. En. 5, 491: sous les acclamations. - clamorem mereri, Quint.: mériter les acclamations. - clamores captare, Sen.: rechercher les acclamations. [st1]3 [-] cri de guerre. - Liv. 4, 37, 9 [st1]4 [-] cri hostile, huée, vocifération. - aliquem clamoribus et conviciis et sibilis consectari, Cic.: poursuivre qqn de huées, d'insultes et de sifflets. [st1]5 [-] bruit, mugissement (des êtres inanimés). - ter scopuli clamorem dedere, Virg. En. 3, 566: trois fois les rochers retentirent. - clamor montium vicinaeque silvae, Hor. O. 3, 29, 39: le murmure des monts et des bois voisins.* * *Clamor, clamoris. Plin. Cri, Clameur, Huee.\Montium clamor. Horat. Le bruit que les eaues et torrens font parmi les montaignes.\Acutissimus clamor. Cic. Cri hault et cler.\Blandus clamor. Ouid. Cri ou brayement de petit enfant.\Caecus clamor. Valer. Flac. Cri confus quand plusieurs crient ensemble, l'un gros, l'autre gresle, l'un hault, l'autre bas.\Dissonus. Stat. Discordant.\Immensum clamorem tollere. Virgil. Crier à haulte voix.\Nouus clamor accidit. Liu. Est survenu, est advenu.\Varius clamor. Claud. Confus et tumultueux.\Adiicere clamorem. Tacit. Jecter ung cri.\Affligi clamore. Cic. Estre estonné et vaincu à force de crier.\Dare clamorem. Virg. Crier. Bruire.\Efficere clamorem. Cic. Crier.\It clamor caelo. Virg. Le cri va jusques au ciel.\Fatiscere clamore. Stat. Tant crier qu'on en soit las et recreu.\Clamore conuitioque iactari. Cic. Estre vexé et tormenté de clameurs et injures.\Incoeptus clamor frustratur hiantes. Virgil. Ils ouvrent la bouche pour crier, mais ils ne peuvent.\Incendit clamore nemus. Stat. Remplit la forest de cri.\Insequi clamore ac minis. Cic. Poursuyvre en criant et menaceant.\Integratus clamor. Stat. Recommencé.\Obstrepi clamore. Cic. Estre troublé et empesché par quelque cri.\Petere locum aliquem clamore. Virg. Avec cri, En criant.\Premere clamorem. Ouid. Se taire, Cesser de faire bruit.\Premere clamore ad retia ceruum. Virgil. Par force de crier contraindre le cerf se jecter dedens les rets.\Redintegratus clamor. Liu. Renouvelé, Recommencé.\Reuocare aliquem cum clamore. Virgil. Rappeler.\Sublatus clamor. Liu. Hault cri.\Tollere clamorem. Liu. Crier à haulte voix.\Vocare clamoribus hostem. Virg. Provoquer. -
12 continens
[ABCU]A - continens, continentis, part. prés. de contineo: [st1]1 [-] qui retient; qqf. qui se contient. - vinculum continens libertatem dehiscendi, Plin.: lien qui empêche la fente de s'ouvrir. - satis attente continens discipulos, Gell.: qui exerce sur ses élèves une surveillance active. - non continens quin... Vell.: ne pouvant s'empêcher de... [st1]2 [-] qui renferme. - libri omne doctrinarum genus continentes, Gell.: livres où sont traités toutes sortes de sujets. [st1]3 [-] attenant, contigu, voisin, qui touche (à), joint à. - continens alicui rei (cum aliqua re): attenant à, qui touche (à). - continentem ripae collem occupat, Caes. BC. 1, 14, 3: il occupe la colline qui touche la rive. - continens aer mari, Cic. N. D. 2, 45, 117: l'air qui touche à la mer. - continens cum Ciliciâ pars, Cic.: partie qui confine à la Cilicie. - continentia verba, Cic.: mots unis. - continens imber, Suet.: pluie continuelle. - continentia cum ipso negotio, Cic.: ce qui tient au fait lui-même. - diebus continentibus, Caes. BC. 3, 84: les jours suivants. [st1]4 [-] continu, ininterrompu, consécutif. - timori malum continens, Liv. 5, 39, 8: mal qui succède immédiatement à la crainte. - continens agmen, Liv.: troupe marchant à la file. - continens agmen migrantium, Liv. 1, 29, 4: la longue file de ceux qui partaient en exil. - continens genus, Cic.: générations successives. - continentes silvae, Caes.: forêts d'une grande étendue. - continentes ruinae, Liv. 21, 8, 5: large brèche. - continens terra (continens ripa): le continent. - continens incendium, Curt.: incendie général. - continente spiritu, Cic.: sans reprendre haleine. - ex continenti, Just. (in continenti, Dig.) [s.-ent. tempore] = continuo, statim: incontinent, sur l'heure. [st1]5 [-] qui se contient, maître de soi, sobre, tempérant. - continentior in vita hominum quam in pecunia, Caes.: plus clément que désintéressé. - nemo est magis continens, Plaut.: il n'est personne de plus rangé. [ABCU]B - continens, entis: [st1]1 [-] fém. (s.-ent. terra): la terre ferme, le continent. - abl. -ente, souv. -enti. [st1]2 [-] n. ce qui renferme, le principal, l’essentiel (au plur. les lieux contigus). - continentia (s.-ent. loca): les lieux contigus, les environs. - continentia urbis, Dig.: les faubourgs de la ville. - continens causae, Quint.: l'essentiel de la cause, le point fondamental de la cause.* * *[ABCU]A - continens, continentis, part. prés. de contineo: [st1]1 [-] qui retient; qqf. qui se contient. - vinculum continens libertatem dehiscendi, Plin.: lien qui empêche la fente de s'ouvrir. - satis attente continens discipulos, Gell.: qui exerce sur ses élèves une surveillance active. - non continens quin... Vell.: ne pouvant s'empêcher de... [st1]2 [-] qui renferme. - libri omne doctrinarum genus continentes, Gell.: livres où sont traités toutes sortes de sujets. [st1]3 [-] attenant, contigu, voisin, qui touche (à), joint à. - continens alicui rei (cum aliqua re): attenant à, qui touche (à). - continentem ripae collem occupat, Caes. BC. 1, 14, 3: il occupe la colline qui touche la rive. - continens aer mari, Cic. N. D. 2, 45, 117: l'air qui touche à la mer. - continens cum Ciliciâ pars, Cic.: partie qui confine à la Cilicie. - continentia verba, Cic.: mots unis. - continens imber, Suet.: pluie continuelle. - continentia cum ipso negotio, Cic.: ce qui tient au fait lui-même. - diebus continentibus, Caes. BC. 3, 84: les jours suivants. [st1]4 [-] continu, ininterrompu, consécutif. - timori malum continens, Liv. 5, 39, 8: mal qui succède immédiatement à la crainte. - continens agmen, Liv.: troupe marchant à la file. - continens agmen migrantium, Liv. 1, 29, 4: la longue file de ceux qui partaient en exil. - continens genus, Cic.: générations successives. - continentes silvae, Caes.: forêts d'une grande étendue. - continentes ruinae, Liv. 21, 8, 5: large brèche. - continens terra (continens ripa): le continent. - continens incendium, Curt.: incendie général. - continente spiritu, Cic.: sans reprendre haleine. - ex continenti, Just. (in continenti, Dig.) [s.-ent. tempore] = continuo, statim: incontinent, sur l'heure. [st1]5 [-] qui se contient, maître de soi, sobre, tempérant. - continentior in vita hominum quam in pecunia, Caes.: plus clément que désintéressé. - nemo est magis continens, Plaut.: il n'est personne de plus rangé. [ABCU]B - continens, entis: [st1]1 [-] fém. (s.-ent. terra): la terre ferme, le continent. - abl. -ente, souv. -enti. [st1]2 [-] n. ce qui renferme, le principal, l’essentiel (au plur. les lieux contigus). - continentia (s.-ent. loca): les lieux contigus, les environs. - continentia urbis, Dig.: les faubourgs de la ville. - continens causae, Quint.: l'essentiel de la cause, le point fondamental de la cause.* * *Continens, pen. corr. Adiectiuum. Liu. Joignant, Entretenant.\Longum agmen, nec continens. Liu. Ne s'entretenant point.\Labore continenti omnia superare. Caesar. Par labeur continuel.\Biduo continenti. Sueton. Deux jours tout de suite.\Cursu continenti sequi fugientem. Liu. D'une course continue, Sans soy reposer.\Imber continens. Liu. Une pluye continuelle, qui ne cesse point.\Velut continenti incendio omnia ardere visa. Curtius. Comme s'il n'y eust eu qu'un feu.\Oratio continens. Cic. Un propos qui n'est point interrompu, Qui va tout d'un train, sans qu'aucun rompe la parolle.\Continens, pen. corr. Terent. Qui s'abstient, et se garde principalement de hanter femmes, Continent.\Parcus et continens. Plin. Sobre, Espargnant, et qui n'ha cure d'argent, et aussi s'abstient de toutes autres voluptez.\In continenti. Sub. tempore. Vlpianus. Incontinent.\Continens, et firmamentum causae dicitur Latine, quod Punctum litis decisorium vocant. Cic. Le poinct principal de tout le proces et de la matiere, Le poinct peremptoire et decisif de la matiere.\Continens, Substantiuum, foem. gen. Plin. Terre ferme. -
13 dispendium
dispendĭum, ĭi, n. [st2]1 [-] dépense, frais, perte (d'argent). [st2]2 [-] préjudice, dommage, perte. - dispendium silvae, Luc. 8, 2: marche difficile à travers une forêt. - sine dispendio disciplinae, Aus. Grat. Act. 32: sans nuire à la discipline.* * *dispendĭum, ĭi, n. [st2]1 [-] dépense, frais, perte (d'argent). [st2]2 [-] préjudice, dommage, perte. - dispendium silvae, Luc. 8, 2: marche difficile à travers une forêt. - sine dispendio disciplinae, Aus. Grat. Act. 32: sans nuire à la discipline.* * *Dispendium, dispendii. Plaut. Despense, Perte.\Minore nusquam bene fui dispendio. Plaut. A moins de despens.\Magno id lignorum dispendio fit. Plin. Il y a grande despense de bois à faire cela.\Dispendium. Plaut. Dommage. -
14 filia
fĭlĭa, ae, f. une fille, une enfant. - gén. sing. filiāi, Plaut. Aul. 2, 4, 16; dat. et abl. plur. filiabus, Cato ap. Prisc. p. 733 P.; Liv. 24, 26, 2; Sen. Q. N. 1, 17; Inscr. Grut. 750, 6; August. C. D. 3, 5; 15, 23; Dig. 30, 15, § 1; 40, 12, 3, § 2; cf. Plin. ap. Charis. p. 103 fin. P.; filiis, Enn. d. Prisc. l. l.; Plaut. Stich. 4, 1, 61; id. Poen. 5, 3, 9; Front. Strat. 4, 3, 5; Liv. 38, 57, 2; Just. 7, 3, 3; Auct. B. Alex. 33, 2. - filia familias (filiafamilias): fille de famille (fille qui a son père). - pinus, silvae filia nobilis, Hor. C. 1, 14, 12: le pin, noble enfant de la forêt. --- cf. Mart. 14, 90. - Massilia Graium filia, P. Nol. Carm. 21, 305: Marseille, fille des Grecs. - o matre pulchra filia pulchrior, Hor. C. 1, 16, 1: ô fille plus belle que ta mère, pourtant belle.* * *fĭlĭa, ae, f. une fille, une enfant. - gén. sing. filiāi, Plaut. Aul. 2, 4, 16; dat. et abl. plur. filiabus, Cato ap. Prisc. p. 733 P.; Liv. 24, 26, 2; Sen. Q. N. 1, 17; Inscr. Grut. 750, 6; August. C. D. 3, 5; 15, 23; Dig. 30, 15, § 1; 40, 12, 3, § 2; cf. Plin. ap. Charis. p. 103 fin. P.; filiis, Enn. d. Prisc. l. l.; Plaut. Stich. 4, 1, 61; id. Poen. 5, 3, 9; Front. Strat. 4, 3, 5; Liv. 38, 57, 2; Just. 7, 3, 3; Auct. B. Alex. 33, 2. - filia familias (filiafamilias): fille de famille (fille qui a son père). - pinus, silvae filia nobilis, Hor. C. 1, 14, 12: le pin, noble enfant de la forêt. --- cf. Mart. 14, 90. - Massilia Graium filia, P. Nol. Carm. 21, 305: Marseille, fille des Grecs. - o matre pulchra filia pulchrior, Hor. C. 1, 16, 1: ô fille plus belle que ta mère, pourtant belle.* * *Filia, filiae, Fille.\Filia iam matura viro. Virg. Bonne à marier.\Nubilis. Ouid. Idem. Mariable. -
15 infamia
infamĭa, ae, f. [st2]1 [-] mauvaise réputation. [st2]2 [-] honte, opprobre, déshonneur, infamie, ignominie. - infamiam alicui facere: jeter le discrédit sur qqn. - infamiae esse, Ter.: être déshonorant. - trahere aliquid ad infamiam, Tac. A. 12, 4: jeter le discrédit sur qqch. - infamiam sarcire, Caes. B. C. 3, 74: effacer la honte. - flagrare infamiâ, Cic. Att. 4, 18, 2: être couvert d'infamie. - Cacus infamia silvae, Ov.: Cacus, honte de la forêt.* * *infamĭa, ae, f. [st2]1 [-] mauvaise réputation. [st2]2 [-] honte, opprobre, déshonneur, infamie, ignominie. - infamiam alicui facere: jeter le discrédit sur qqn. - infamiae esse, Ter.: être déshonorant. - trahere aliquid ad infamiam, Tac. A. 12, 4: jeter le discrédit sur qqch. - infamiam sarcire, Caes. B. C. 3, 74: effacer la honte. - flagrare infamiâ, Cic. Att. 4, 18, 2: être couvert d'infamie. - Cacus infamia silvae, Ov.: Cacus, honte de la forêt.* * *Infamia, infamiae. Terent. Mauvais bruit et renom de deshonneur, Diffame, Infamie, Esclandre.\- cauit ne vnquam infamiae Ea res sibi esset. Terent Qu'il ne fust deshonoré de cela. -
16 timor
tĭmŏr, ōris, m. [st2]1 [-] crainte, appréhension, effroi, peur. [st2]2 [-] crainte religieuse. [st2]3 [-] objet de crainte, crainte. - timor ne + subj.: la crainte que. - timor ne frumentum deficiat: la crainte de voir le blé manquer. - timor + prop. inf.: la crainte que. - in timore civitas fuit, obsides captivosque Poenorum ea moliri, Liv. 32, 26, 16: la cité craignit que des otages et des prisonniers de guerre eussent trempé dans ce complot des Carthaginois. - alicui res timori est: une chose cause de la crainte à qqn. - facere (injicere) timorem alicui: inspirer de la crainte à qqn. - esse in magno timore: éprouver de grandes craintes. - timor de illo meus: ma crainte pour lui, la crainte que j'éprouve pour lui. - e timore se colligere: se remettre de sa peur. - timorem omittere, Cic.: cesser de craindre. - Cacus Aventinae timor atque infamia silvae, Ov. F. 1, 551: Cacus, la crainte et la honte des forêts de l'Aventin. - magnus uterque timor latronibus, Hor. S. 1, 4, 67: (jurisconsultes) tous deux la terreur des brigands. - timores, Stat. S. 3, 2, 80: ceux pour qui l'on craint. - Timor, oris, m.: la Crainte (personnifiée).* * *tĭmŏr, ōris, m. [st2]1 [-] crainte, appréhension, effroi, peur. [st2]2 [-] crainte religieuse. [st2]3 [-] objet de crainte, crainte. - timor ne + subj.: la crainte que. - timor ne frumentum deficiat: la crainte de voir le blé manquer. - timor + prop. inf.: la crainte que. - in timore civitas fuit, obsides captivosque Poenorum ea moliri, Liv. 32, 26, 16: la cité craignit que des otages et des prisonniers de guerre eussent trempé dans ce complot des Carthaginois. - alicui res timori est: une chose cause de la crainte à qqn. - facere (injicere) timorem alicui: inspirer de la crainte à qqn. - esse in magno timore: éprouver de grandes craintes. - timor de illo meus: ma crainte pour lui, la crainte que j'éprouve pour lui. - e timore se colligere: se remettre de sa peur. - timorem omittere, Cic.: cesser de craindre. - Cacus Aventinae timor atque infamia silvae, Ov. F. 1, 551: Cacus, la crainte et la honte des forêts de l'Aventin. - magnus uterque timor latronibus, Hor. S. 1, 4, 67: (jurisconsultes) tous deux la terreur des brigands. - timores, Stat. S. 3, 2, 80: ceux pour qui l'on craint. - Timor, oris, m.: la Crainte (personnifiée).* * *Timor, timoris. Cic. Crainte, Peur, ou Paour, Cremeur.\Timor meus de te. Brutus ad Ciceronem. La crainte ou peur que j'ay que mal ne t'advienne.\Afficere timore. Brut. Antonio. Donner crainte, Intimider.\Maximo timore de nobis afficiuntur amici nostri. Brutus. Ont fort grand peur de nous, que mal ne nous advienne.\Ferre timorem. Catull. Avoir peur.\Iniicere timorem. Cic. Faire peur, Intimider.\Magno timore sum. Cic. J'ay fort grand peur.\Magno timori esse populis. Lucanus. Estre fort craint et redoubté de, etc.\Tantum trahit ille timoris. Ouid. Tant de peur Hector traine ou ameine avec soy, Tant de peur il fait à ses ennemis, quelque part qu'il arrive sur eulx. -
17 circumicio
circumicio, iēcī, iectum, ere (circum u. iacio), I) herumstellen, herumwerfen,vallum, ringsum aufwerfen, Liv.: fossam verticibus, Liv. – Dah. circumiectus, a, um, umliegend, ringsum befindlich (v. Örtlichkeiten, Städten, Staaten usw.), absol., lucus, Liv.: campi, Curt.: silvae, Suet.: oppida, nationes, Tac.: m. Dat., aedificia c. muris, Liv.: silvae c. itineri, Liv.: moenia c. regiae, Tac.: m. Acc., quod domi anguis vectem circumiectus fuisset, weil zu Hause eine um den Türriegel geschlungene Schlange gewesen wäre, Cic. de div. 2, 62. – subst., circumiecta, ōrum, n., die Umgegend, Tac. ann. 1, 21. – übtr., v. der Rede, dabeistehend, circumiectae orationis copia, Quint. 4, 2, 117. – II) alqd alqā re, mit etw. umschließen, umgeben, sic animus extremitatem caeli rotundo ambitu circumiecit, Cic. Tim. 26: planities saltibus (mit W.) circumiecta, Tac. ann. 2, 11.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > circumicio
-
18 latitudo
1. lātitūdo, inis, f. (latus), I) Breite, a) übh.: lat. fossae, Caes.: fluminis, silvae, Caes.: in latitudinem patēre, Caes.: Plur., vires umerorum et latitudines, Cic.: longitudines et latitudines planae, Gell.: haec immensitas latitudinum, longitudinum, altitudinum, Cic. – b) mit Inbegriff der Länge, Ausdehnung, Umfang, Größe, possessionum, Cic. de lege agr. 2, 68: regionum, Caes. b. G. 3, 20, 1: Hercyniae silvae, Caes. b. G. 6, 25: ad latitudinem nimiam extendi, Amm. 23, 6, 28: meton., omnes latitudines Thraciae, ausgedehnte, weite Flächen, Amm. 31, 8, 6. – II) übtr.: 1) breite Aussprache, verborum, Cic de or. 2, 91. – 2) Reichtum-, Fülle des Ausdrucks, Platonica, für das griech. πλατύτης της ερμηνείας, Plin. ep. 1, 10, 5 (von Cic. or. 5 amplitudo Platonis gen.).————————2. latitūdo, inis, f. (lateo), das Verborgensein, Sichversteckthalten, Cael. Aur. de morb. chron. 3, 8, 153 u. 4, 3, 67.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > latitudo
-
19 sono
sono, sonuī, sonitum, āre (sonus), I) intr.: 1) tönen (ertönen), schallen (erschallen), klingen, rauschen, brausen (erbrausen), krachen, dröhnen, schwirren, klirren, knistern, zischen, a) übh.: quoia vox sonat procul? Plaut.: vox, quae aere icto sonat, Chalcid. Tim.: sonuerunt tympana, Caes.: classica sonant, Verg.: ubique lyraeque tibiaeque et cantus sonant, Ov.: quā numerosa fides quāque aera rotunda Cybebes mitratisque sonant Lydia plectra choris, Prop.: longe sonans Aufidus, Hor.: sonant (es toben) clamore viri, stridoro rudentes, ventorum incursu gravis unda, tonitribus aether, Ov.: sonuit contento nervus ab arcu, Ov.: fraxinus (Lanze) in umero sonuit, Ov.: tela (Pfeile im Köcher) sonant umeris, Ov.: fons sonat a dextra, Ov.: et solido graviter sonat ungula cornu, Verg.: cum subito rauci sonuerunt cardine postes, Prop.: saepe a latere ruentis aedificii fragor sonuit, Sen.: nunc mare nunc silvae Thrëicio aquilone sonant, Hor.: sonabant incendio silvae, krachten, Curt.: hirundo umida circum stagna sonat, schwirrt um usw., Verg.: pennae sonuere per auras, Ov.: in omne latus diffusa sonabat flamma, Ov.: ambusti sonant nervi, Ov.: motae sonuere colubrae, Ov.: spumae sonantes, Ov.: leve nescio quid femineumque sonet, sanft nur, ich weiß nicht wie, und weiblich klinge der Ton, Ov.: sonare inani voce, leere Worte sagen, ein leeres————Wortgeklingel machen, Cic.: sonare citharā, Phaedr.: nunc magno ore sonandum (est), jetzt ertöne das schallende Lied (Loblied), Verg. – m. adv. Acc. neutr., cum corrigia disrupta sonat aridum, knackt, Varro fr.: tale sonat populus, so erbraust das V., Ov.: amnis rauca sonans, dumpf brausend, Verg.: rauca saxa sonabant, gaben einen dumpfen Ton von sich, Verg.: magna sonare, Hor.: quamvis chordae diversa sonabant, verschieden klangen, Ov. – m. Adi. beim Partiz., saxosus sonans Hypanis, s. Ladewig Verg. georg. 4, 369. – b) insbes.: α) v. einzelnen Buchstaben od. Wörtern, klingen, litterae sonantes, Vokale (Ggstz. insonantes et semisonantes, stumme Buchstaben u. Halbvokale), Apul. de mund. 20: aurifex melius per i sonat quam per u, Vel. Long. 75, 12 K.: nam et ipsum ›cui‹ per ›quoi‹, quo pinguius sonaret, scribebant, Vel. Long. 77, 11 K. – β) v. zusammenhängenden Worten, v. der Rede, klingen, bene, melius, optime sonare, Cic.: ut extrema ex altera parte graviter, ex altera autem acute sonent, Cic. – prägn., sonantia verba, in die Ohren fallend, voll Wohlklang, Plin. ep. 1, 16, 2, – 2) widerhallen, einen Widerhall geben, ripae sonant, Verg. georg. 3, 555: m. adv. Acc. neutr., ter valles cavae sonuere maestum, Sen. Oedip. 583. – II) tr. tönen, a) dem Klange nach, α) den u. den Ton hören lassen, v. Pers.: itinerarium, zum Abmarsch blasen, Amm.: inconditis vocibus in-————choatum quiddam et confusum, unvollständige u. verwirrte Töne hören lassen, Cic.: raucum. quiddam, kreischen, Ov.: poëtae pingue quiddam atque peregrinum sonantes (deren Sprache einen schwülstigen u. ausländischen Klang hat), Cic.: vox (Aussprache), in quā nihil sonare aut olere peregrinum, einen fremdartigen Klang oder Anstrich habe, Cic.: sonabit cornua quod vincatque tubas (wird mit seiner Stimme H.u.T. übertönen), Hor.: nec vox hominem sonat, die St. klingt nicht menschlich, Verg. – β) durch die Stimme od. den Ton verraten, anzeigen, furem sonuere iuvenci, Prop. 4, 9, 13: quem morem vocamen sonat, Solin. 30, 7. – b) der Bedeutung nach, bedeuten, re unum, einerlei Bedeutung haben (Ggstz. verbo discrepare), Cic.: quid sonet haec vox, Cic.: quomodo condocentes nihil aliud sonat quam simul docentes, Augustin. – c) dem Inhalte nach: α) übh. erschallen-, ertönen-, hören lassen, euhoë Bacche! Ov.: ut ego semper in ore meo nomen tuum sonem, Hieron.: nec mortale (sterbliche, menschliche Worte) sonans, Verg.; sonant te voce minores, lallen deinen Namen, Sil.: licet alcyones Ceyca suum fluctu leviter plangente sonent, beklagen, Sen poët.: m. folg. dir. Ausruf, ipsa sonant arbusta ›deus ille Menalca‹, Verg.: sive mendaci lyrā voles sonari ›tu pudica etc.‹, Hor.: m. indir. Rede im Akk. u. Infin., Sil. 4, 61. – β) besingen, im Liede preisen, bella, Ov.: aureo plectro————mala dura belli, Hor.: te carmina nostra sonabunt, Ov.: lyra te sonabit, Ov.: magno nobis ore sonandus eris, Ov. – γ) ruhmredig erwähnen, rühmen, atavos et atavorum antiqua nomina, Verg. Aen. 12, 529. – ⇒ a) Regelm. Formen: sonaverunt, Itala psalm. 45, 4: sonarit, Iuvenc. 4, 570: sonaverint, Tert. ad Scap. 3: sonaturum, Hor. sat. 1, 4, 44. – b) Formen nach der dritten Konjug.: sonere, Acc. tr. 225 u. 470. Lucr. 3, 156 u. 871: sonit, Enn. fr. scen. 181. Acc. tr. 570: sonunt, Enn. ann. 389; fr. scen. 106. Pacuv. tr. 214. -
20 suggero
suggero, gessī, gestum, ere (sub u. gero), unterhinbringen, I) im engeren Sinne, von unten hinanbringen, A) = unterlegen, unten an etwas bringen, - fügen, 1) eig.: flammam virgeam costis undantis aëni, Verg. Aen. 7, 463: ignem fornace succensā, Pallad. 1, 20, 2. – 2) bildl.: a) hinzufügen, anfügen, beifügen, α) übh.: huic incredibili sententiae ratiunculas, Cic.: verba, quae desunt, Cic.: suggerebantur etiam saepe damna aleatoria, es kamen auch noch oft Spielverluste dazu, Cic. – β) in der Reihenfolge der Aufzählung anfügen, folgen lassen, Bruto statim Horatium, Liv.: hos consules Q. Fabio et P. Decio biennio exempto, Liv. – b) unter der Hand beibringen, Druso ludus est suggerendus, wir müssen dem Drusus unter der Hand einen neckischen Streich spielen, eine Nase drehen, Cic. ad Att. 12, 44, 2. – B) von unten nach oben bringen, a) übh., auftragen, auffahren, humus suggesta, Erderhöhung (Erdwall), Prop. 4, 4, 8. – b) prägn., hoch aufführen, celsis suggesta theatra columnis, Sil. 14, 644. – II) im weiteren Sinne, unterbringen = zuführen, zutragen, darreichen, herbeischaffen, liefern, an die Hand geben, 1) eig.: alci tela, Verg.: alci cibum, Tac. u. Stat.: his rebus sumptum, Ter.: omnium rerum apparatus, Auct. b. Alex.: u. im Bilde, invidiae (Volkshaß) flammam ac materiam criminibus suis, Liv.: ea res————suggeret materiam interrogationi et veluti tela ad manum sumministrabit, Quint. – mit folg. indir. Fragesatz, ego subinde suggeram quae vendatis, Liv. 10, 17, 6. – absol., aliae (apes) struunt, aliae poliunt, aliae suggerunt, Plin. 11, 22. – 2) übtr.: a) liefern = gewähren, Gelegenheit geben zu usw., suggerunt affatim ligna proximae silvae, Plin. ep.: prodiga divitias alimentaque mitia tellus suggerit, Ov.: lacus piscem, feras silvae, quibus lacus cingitur, studia altissimus iste secessus affatim suggerunt, der See liefert den Fisch = Gelegenheit zum Fischen gibt der See usw., Plin. ep. – quae mi adposita inmensam miluinam suggerant (beibringe), Plaut. Men. 212. – b) an die Hand geben, eingeben, zur Sprache bringen, anraten, quaedam de re publica, Aur. Vict. de vir. ill. 66, 2: restitutionem, Ulp. dig. 4, 6, 26. § 9: nullis questibus omissis, quos in tali casu dolor suggerit, Curt. 10, 5 (15), 8: m. folg. ut u. Konj., Ulp. dig. 28, 5, 35. § 3. – absol., suggerente coniuge, auf die Einflüsterungen seiner Gattin hin, Aur. Vict. epit. 41, 11: suggerente irā, auf Eingebung seines Unwillens, im Unwillen, ibid. 12, 10. – Partiz. subst., suggerentes, die Einflüsterer, pro invidia suggerentum (= suggerentium), Veget. mil. 3, 4. p. 72, 10 L 2.
См. также в других словарях:
Silvae — (lat. f.pl.): Wälder , wird von lateinischen Dichtern gelegentlich als Titel für Gedichtsammlungen verwendet. Diese Bezeichnung leitet sich ab von griech. hyle, d.h. Holz , im weiteren Sinne: Stoff , Material . Gemeint ist also nicht ein Wald von … Deutsch Wikipedia
Silvae — (lat., »Wälder«), früher öfters vorkommender Titel von Sammelwerken … Meyers Großes Konversations-Lexikon
Silvae — Silva Sil va, n.; pl. E. {Silvas}, L. {Silvae}. [L., properly, a wood, forest.] [Written also {sylva}.] (Bot.) (a) The forest trees of a region or country, considered collectively. (b) A description or history of the forest trees of a country.… … The Collaborative International Dictionary of English
Silvae — Sil|vae [ zɪlvɛ] <Pl.> [lat. silvae, eigtl. = Wälder]: literarische Sammelwerke der Antike u. des Mittelalters mit formal u. inhaltlich verschiedenartigen Gedichten … Universal-Lexikon
Silvae — Sil|vae [...vɛ] die (Plur.) <aus lat. silvae »Wälder«, Plur. von silva> literarische Sammelwerke der Antike u. des Mittelalters mit formal u. inhaltlich verschiedenartigen Gedichten … Das große Fremdwörterbuch
Pensiunea Carmen Silvae — (Гура Гуморулуй,Румыния) Категория отеля: 4 звездочный отель Адрес: Voronet … Каталог отелей
Les Cabanes Silvae — (Camps,Франция) Категория отеля: Адрес: Les Prés de la Font, 19430 Camps, Франци … Каталог отелей
Nephroma silvae-veteris — ID 56129 Symbol Key NESI4 Common Name N/A Family Nephromataceae Category Lichen Division Ascomycota US Nativity Native to U.S. US/NA Plant Yes State Distribution N/A Growth Habit Lichenous … USDA Plant Characteristics
Nephroma silvae-veteris Goward & Goffinet — Symbol NESI4 Botanical Family Nephromataceae … Scientific plant list
Statius — Publius Papinius Statius (ca. 45 96) was a Roman poet of the Silver Age of Latin literature, born in Naples, Italy. Besides his poetry, he is best known for his appearance as a major character in the Purgatory section of Dante s epic poem The… … Wikipedia
Стаций — Публий Папиний Стаций лат. Publius Papinius Statius Дата рождения: около 40(0040) года Место рождения: Неаполь, Италия Дата смерти … Википедия